به نقل از «فارس»

مدرسه در عصر مفهوم

تاریخ انتشار: ۱۵ آذر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۵۴۸۷۰۰

خبرگزاری فارس ـ گروه آموزش و پرورش: محمدرضا رزاقی مشاور دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش در یادداشتی نوشت: در یک بررسی جامعه شناختی از منظر فرهنگی و اجتماعی با تغییراتی در عرصه کارکرد نهادهای اجتماعی مواجه می‌شویم که این تغییرات ابتدا سنت‌ها را دچار تزلزل و سپس ورود رویکردهای جدید را برای مجریان با تعارض همراه می‌کند؛ بخشی از این تغییرات نه تنها اجتناب ناپذیر می‌باشد، بلکه الزامی است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

نمونه‌های ساده آن در عرصه تکنولوژی‌ها مرتبط با فناوری و فضای مجازی می‌باشد.

به میزانی که جوامع و به ویژه نهادهای اجتماعی با آمادگی بیشتر و هوشمندانه با این تغییرات مواجه و آن را بومی سازی نمایند، می‌توان خوشبین بود که تغییرات خود امکان کارکردهای مؤثر را نیز فراهم خواهد آورد؛ آموزش و پرورش به عنوان نهادی اجتماعی با کارکردی همه جانبه و دایره وسیع نفوذ و تأثیرگذاری شاید از اولین نهادهایی باشد که نیازمند پیش‌بینی و آماده سازی شرایط برای مواجهه با تغییرات می‌باشد. هر قدر این مواجهه بر اساس نگرشی علمی، ساختارمند و هوشمندانه صورت گیرد، جامعه قادر خواهد بود تغییرات را در جهت بهبود شرایط خود به خدمت بگیرد و در غیر این صورت هر تغییر می تواند فاجعه‌ای را به همراه داشته باشد.

این منظر نسبت به آموزش و پرورش ما را بر آن می دارد تا هر نوع ایده ای که حکایت از تغییراتی در عرصه های اجتماعی می نماید را مورد مطالعه و بررسی قرار دهیم و شورای عالی آموزش و پرورش به عنوان اصلی ترین نهاد سیاست گذاری و قانون گذاری مرتبط با آموزش و پرورش در این نوع کارکرد باید پیشتاز باشد. 

«مدرسه در عصر مفهوم» برداشتی از یک ایده است که بیانگر تغییر در عصر زندگی انسان است. انسانی که از عصر کشاورزی با حداقل دانش سعی در حداکثر بهره برداری از منابع طبیعی داشته، به مرور در عصر صنعت با به کارگیری ماشین با استفاده از خاصیت منابع طبیعی، عصر دیگری را مژده داد و اما دیر نپایید تا انسان با استفاده از قابلیت های ذهن خود اقدام به خلق شرایطی کرد که ارتباط ها را از حالت واقعی به وضعیت مجازی تبدیل نمود و در این میان  عصر اطلاعات را نوید داد و اما فراوانی تولید، تغییر قطب های تولید و نهایت این که مبدل های تولید باعث شد که نوید ورود انسان به عصری داده شود که «مفهوم» در آن محور اصلی می باشد و در این میان به نظر می رسد، صرف نظر از این که مردم در کجای دنیا زندگی می کنند، نگرانی اصلی آن ها عدم کفایت نظام آموزش کشورشان در آماده کردن جوان  ها برای اقتصاد «عصر مفهومی» است. 

در حالی که کسب و کار و فناوری برای چیزهای تازه، تفاوت های ظریف، و اختصاصی کردن ارزش قائل می شوند، سیاست آموزشی هنوز بر روال های تکراری، پاسخ های درست، و همسان سازی پافشاری می‌کند؛ ما سعی کردیم این ایده را در قالب یک طرح و در بستر آموزش و پرورش و مدرسه مورد بررسی قرار دهیم و بر این باور هستیم که این طرح توسط هر فرد متناسب با حوزه کاری و مورد علاقه‌اش قابل بررسی و مدل سازی و به نوعی بومی سازی می تواند باشد. 

محور اصلی این طرح «انسان، موقعیت‌ها، یادگیری و زیستن» است. سیری که در این ایده در ابتدا مشاهده می کنیم سیر تطور اعصار زندگی انسان از عصر کشاورزی تا هم اکنون که به عنوان عصر مفهوم می باشد، معنی سازی شده است. می توان گفت انسان، منابع، سخت افزارها، نرم افزارها و زندگی مفاهیمی است که در هر عصر شکلی و رویکردی داشته که تحت تأثیر آن تمدن هایی شکل گرفته است. پیچیدگی، زیبایی، خلاقیت و تکاپو از مفاهیمی است که امروز ما با آن مواجه هستیم و همین مواجهه ما را از رویکردهای مکانیکی، خطی، پاسخ مشخص، به سمت رویکردهای، هنری، زیبایی شناسی، خلاقیت، ظرافت، کُل نگری و معنی گرایی سوق می دهد.  

مغز به عنوان اصلی ترین کانون شکل گیری، احساس، توجه، درک و صدور رفتار در ساختاری در هم  تنیده انسان را در معرض عملکردهایی با متفاوت قرار می دهد. بر همین اساس در ساده ترین تقسیم بندی مغز با دو بُرش از مغز مواجه هستیم، «مغز چپ» و «مغز راست» که کارکرد این دو عملکردها با متفاوت می کند. 

ما از نوعی تمرکز گرایی که حاصل نظام فکری چپ – هادی است، نظامی که معادلات جواب های ثابت و مشخصی دارد و به هم زدن آن نوعی بی نظمی تلقی می شود، به سوی نظامی و اندیشه‌ای می رویم که فردیت هر یک از ما بر اساس دانش، مهارت، استعداد، توانایی و قابلیت هایی که داریم این امکان را می دهد که متناسب با درک و برداشتمان از لحظات و تعاملی که با پدیده ها داریم خود در نقش یک طراح و ایده پرداز با استفاده از دانش های نیمکره راست مغز، زندگی خود و لحظاتمان را با بالندگی و پیش برنده گی بیشتر ساخت سازی نماییم. از عصری که اطلاعات بر اساس قواعد و قوانین به ظاهر قطعی حرف اول را می زد وارد عصری می شویم که استعداد و توانایی‌های ما این امکان را می دهد که لحظات، امکانات و موقعیت را برای یک زندگی معنادار مدیریت کرده و به خدمت بگیریم.

این انتقال نیاز به توجه و تأمل دارد.«در مدرسه چه اقدام هایی می توانیم انجام دهیم تا دانش آموزان ورودشان به عصر مفهومی امکان بروز استعداد و توانایی های آن ها را بدهد و در ادامه با شکوفایی و پرورش آن، قادر باشند به جای کارگر دانش شدن، انسان هایی با ذهنِ کاملِ نو بشوند.» 

آن چه امروز ما در جامعه و در زندگی و نظام خانواده و مدل های فرزندپروری امان و در محیط کار و سازمان هایمان و در شهروندی هایمان و دینداری هایمان به شدت نیازمند آن هستیم، «تعیین معنا در زندگی» است و زمانی می توانیم به این امر دست بیابیم که قادر باشیم؛ «مهارت طراحی»، «مهارت داستان سرایی»، «همنوایی»، «مهارت همدلی»، «مهارت بازی» را به عنوان توانایی های ذاتی پرورش داده و سپس «معنای انتخابی» را به نیکی پاس داشته و تعمیق بخشیم.

چرا که، مدرسه اصلی ترین کانون «رشد و شدن» در ورود به «عصر مفهومی» است. و بر همین اساس«لازم است که کودکان مان را برای آینده خودشان آماده کنیم، نه گذشته  خودمان». در این طرح از توانایی هایی صحبت می شود که به طور بنیادی توانایی‌های انسانی هستند. خلق زیبایی، داستان گویی، ابداع چیزهای جدید، دوست داشتن دیگران، بازی کردن، و جست و جوی معنا، همه بخشی از معنای انسان بودن است و ما وارد عصری شده‌ایم که این توانایی‌ها تار و پود زندگی ما را رقم می‌زند و در این میان مدرسه به عنوان اولین رکن پس از خانواده برای شکل گیری و تقویت این توانایی ها مورد هدف ما است. 

در این عصر شش حس، طراحی، داستان، همنوایی، همدلی، بازی و معنا با استفاده از استعدادذاتی مفهوم بالا و حس بالا در تعامل مغز چپ و مغز راست ما را به شکل گیری «ذهنِ کاملِ نو» پیش می برد. مدرسه می تواند زمینه های بروز و شکل گیری این 6 حس را فراهم نماید و این گونه می توانیم ورود به عصر مفهوم را در بستر مدرسه پی گیری نماییم. 

پایان پیام/

منبع: فارس

کلیدواژه: عصر مفهوم آموزش و پرورش توانایی ها عصر مفهوم شکل گیری

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۵۴۸۷۰۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

بهره برداری از ۵۰۰ مدرسه نیمه تمام استان کرمان طی ۲ سال

به گزارش خبرگزاری مهر، رضا رضایی، در سخنرانی پیش از خطبه‌های نماز جمعه این هفته شهر کرمان با بیان اینکه طی ۲ سال اخیر بیش از ۵۰۰ مدرسه نیمه تمام در استان کرمان به بهره‌برداری رسیده و ۱۰۳ مدرسه جدید در حال ساخت است گفت: کسب رتبه‌های دو رقمی توسط دانش آموزان کرمانی در کنکور ۱۴۰۲، رشد ۱۰۰ درصدی داشته است و بر اساس اعلام وزارت آموزش و پرورش آموزش و پرورش استان کرمان در تمام حوزه جز استان‌های برتر کشور است.

وی با تبریک هفته گرامیداشت مقام معلم و اشاره به دیدار معلمان در روز معلم با مقام معظم رهبری افزود: با توجه به عملکرد خوب آموزش و پرورش در دولت سیزدهم، خوشبختانه مقام معظم رهبری رضایت داشتند.

وی اجرایی سازی سند تحول بنیادین را مهمترین مطالبه مقام معظم رهبری در چند سال اخیر دانست و افزود: بر اساس این سند آموزش و پرورش به دنبال تربیت انسان تمام ساحتی و در تراز نظام جمهوری اسلامی ایران است.

رضایی، با اشاره به توجه ویژه و تاکید مقام معظم رهبری بر فعالیت‌های پرورشی و تربیتی گفت: خوشبختانه فعالیت‌های پرورشی و تربیتی در رأس برنامه‌های آموزش و پرورش کشور است هرچند که در زمانی دنبال حذف این معاونت بودند.

مدیر کل آموزش و پرورش استان کرمان با اشاره به فعالیت بیش از ۲ هزار و ۶۰۰ روحانی در مدارس استان بر اساس تفاهم نامه منعقد شده با حوزه علمیه گفت: استان کرمان در این زمینه بعد از استان قم رتبه دوم کشوری را به خود اختصاص داده است.

رضا رضایی با اشاره به کسب رتبه اول آموزش و پرورش استان در زمینه اعزام دانش آموزان به اردوهای راهیان نور خوزستان از اعزام بیش از ۵ هزار دانش آموز به اردوهای راهیان نور در سال تحصیلی جاری خبر داد.

‌وی با اشاره به ضرورت هدایت دانش آموزان به سمت رشته‌های فنی و حرفه‌ای و کار دانش اظهار کرد: برای هدایت بیش از ۵۰ درصد دانش آموزان دوره متوسطه دوم به سمت رشته‌های فنی و حرفه‌ای و کاردانش در آموزش و پرورش استان برنامه ریزی شده و تأسیس هنرستان‌های فنی و حرفه‌ای و کاردانش جوار کارخانه‌ای در دستور کار ماست.

رضایی شرط ورود و استخدام در آموزش و پرورش را قبولی آزمون دانست و افزود: در سال ۱۴۰۳ بیش از ۱۰۵ هزار نفر جذب آموزش و پرورش خواهند شد.

‌وی گفت: در تاریخ کشور به خصوص پس از پیروزی انقلاب اسلامی، معلمان نقش و جایگاه ویژه ای در هدایت و راهبری جامعه داشته و در مسائل و موضوعات مختلف مشاوران امین مردم بوده‌اند.

رضایی، بیان کرد: در دوران پس از دفاع مقدس نیز یکی از مراجع اصلی مردم یعنی مرجعی که محل مشورت آنان در تمام مسائل روز جامعه بود، معلمان و فرهنگیان بودند.
‌
مدیر کل آموزش و پرورش استان کرمان با بیان اینکه معلم نقش کلیدی در نظام اجتماعی دارد، افزود: همه مسؤولان و مردم باید تلاش کنند تا از این اسوه‌های ایثار و فداکاری در جایگاه والای خود تجلیل و تکریم شوند.

رضا رضایی افزود: به همین مناسبت شعار هفته معلم سال جاری "همه ما مدیون تو هستیم، معلم" انتخاب شده و ۴۳ هزار و ۵۱۹ فرهنگی در قالب ۲۹ هزار و ۲۷۰ کلاس درس در ۶ هزار و ۲۰ مدرسه استان کرمان مشغول به فعالیت هستند که قدردان زحمات آنان هستیم.

وی از اجرای طرح رتبه بندی معلمان ویژه ۳۹ هزار فرهنگی در استان کرمان و افزایش ۱۰۰ درصدی حقوق فرهنگیان طی ۲ سال اخیر خبر داد و افزود: پرداخت هزینه‌های درمان، تسهیلات بدون بازپرداخت برای بیماران سخت درمان از جمله اقدامات آموزش و پرورش استان کرمان است.

وی با بیان اینکه آموزش و پرورش استان کرمان در شاخص‌های اختصاصی موفق به کسب رتبه اول کشور و در کل شاخص‌ها رتبه دوم کشور را به دست آورده است تصریح کرد: کسب ۶ رتبه تک رقمی کنکور توسط دانش آموزان کرمانی و کسب رتبه ۲۶ کنکور رشته ریاضی یک دانش آموز در منطقه رودبار جنوب یکی از اتفاقاتی است که در طول تاریخ این منطقه بی نظیر بوده و همچنین رشد ۱۰۰ درصدی رتبه زیر ۱۰۰ در کنکور سراسری از دیگر افتخارات این استان است.

مدیرکل آموزش و پرورش استان کرمان، کسب ۱۲۰ مدال رنگارنگ مسابقات کشوری و ۱۰۷ رتبه برتر کشور توسط معلمان و دانش‌آموزان استثنایی در استان کرمان در سال تحصیلی جاری را از دیگر موفقیت‌های این استان برشمرد.

کد خبر 6095745